DE GEHEIMZINNIGE KOEPEL VAN BACKERSHAGEN
.
Verscholen tussen eeuwenoude bomen, aan de rand van het historische landgoed Backershagen in Wassenaar, staat een achthoekige theekoepel die al generaties lang tot de verbeelding spreekt. In 1918 liet schrijver C. Joh. Kieviet, bekend van Dik Trom, zich door deze markante toren inspireren tot zijn kinderboek De Geheimzinnige Koepel – een titel die nog steeds naadloos past bij de sfeer van deze plek.
De koepel stamt uit 1732 en werd gebouwd in opdracht van mr. Cornelis Backer, schepen van Amsterdam, en zijn vrouw Clara van der Hagen als onderdeel van hun landgoed Backershagen. Vanaf de Rijksstraatweg is het ranke silhouet tussen de bomen nog steeds te zien, als een verstild oriëntatiepunt in het weelderige landschap. Waar ooit thee werd geschonken met uitzicht over open landerijen, is nu een comfortabele en liefdevol gerestaureerde woonkoepel ontstaan – een plek waar historie en eigentijdse elegantie elkaar vinden.
De Rijksstraatweg tussen Wassenaar en Den Haag is een route met diepe wortels. Wat begon als een zandpad voor postkoetsen groeide in de 19e eeuw uit tot een van de eerste rijkswegen van het land. Langs deze weg ontstonden buitenplaatsen als Backershagen, De Paauw en Raaphorst – gebouwd door welgestelde stedelingen die het rumoer en de geur van de stad wilden ontvluchten. De nabijheid van Paleis Huis ten Bosch gaf de weg extra status, als koninklijke route door het duinlandschap.
Ook vandaag draagt de Rijksstraatweg (N44) nog sporen van die grandeur. Monumentale lanen, statige villa’s en oude koetshuizen markeren het landschap, waarin deze theekoepel moeiteloos zijn plaats behoudt. De ligging aan de Rust en Vreugdlaan is daarbij symbolisch: rust en vreugde zijn hier tastbaar aanwezig.
EEN TOREN MET KARAKTER
De koepel is gebouwd op een kunstmatige heuvel van circa 15 meter, bereikbaar via een robuuste trap van houten bielzen die zich een weg baant tussen het groen. Het gebouw zelf heeft een achthoekige plattegrond van ongeveer 5,5 meter doorsnede en bestaat uit twee verdiepingen en een kap. De afwisselend brede en smalle gevelzijden creëren een speels ritme, waarbij de noordoostelijke zijde iets naar voren springt en ruimte biedt aan een kleine vestibule en het trappenhuis.
De onderbouw is opgetrokken uit bepleisterde baksteen, de bovenbouw geheel uit hout. Het dak is met zink bedekt en wordt bekroond met een uitkijkpost voorzien van houten balustrade – een fraai detail dat herinnert aan de oorspronkelijke functie als uitzichtpunt.
In de afgelopen tien jaar is het gebouw grondig gerestaureerd, met veel oog voor detail. De balans tussen erfgoed en woonkwaliteit is zorgvuldig bewaakt. De gemeente Wassenaar ondersteunde het herstel van het omliggende park, dat nu toegankelijk is gemaakt met wandelpaden en losloopgebieden (buiten het broedseizoen). De ligging op de heuvel zorgt voor privacy, rust en een bijzonder lichtspel tussen de boomtoppen – met tegelijkertijd snelle verbindingen naar Den Haag, Leiden, Rotterdam en Amsterdam.
INDELING
Een wandeling door het park, over slingerpaden en trapjes, voert naar de top van de heuvel. Daar wacht de koepel in volle glorie – intiem, elegant en verrassend compleet. Aan de voorzijde bevindt zich de entree, aan de achterzijde een terras met openslaande deuren en uitzicht op het landschap.
BEGANE GROND
De entree leidt naar een garderobe, toilet en technische ruimte. De hoge centrale ruimte – circa vier meter – is ingericht als bibliotheek, eet- en werkkamer. Een op maat gemaakte boekenkast, een eettafel met vaste zitbank en een originele plavuizenvloer met vloerverwarming geven de ruimte karakter. In een nis is een compacte, hoogwaardige keuken geplaatst – discreet weggewerkt als deze niet in gebruik is, maar voorzien van moderne apparatuur. In de hoek een knusse koffiehoek: klein van formaat, groots in sfeer.
Tussen de eerste en tweede verdieping bevindt zich een tussenverdieping met luxe badkamer, voorzien van ligbad, regendouche, wastafel en toilet. De afwerking doet denken aan een verfijnd boetiekhotel: warm, doordacht en rustgevend.
EERSTE VERDIEPING – Koepelzaal
Via de monumentale trap wordt de eerste verdieping bereikt: het hart van de koepel. Een achthoekige zaal met acht hoge ramen biedt een panoramisch uitzicht over de boomtoppen – elk seizoen anders van kleur en licht. De ruimte ademt nog steeds de sfeer van de 18e eeuw, met originele wandbetimmeringen, wandbespanningen en beschilderde panelen. De toegang tot deze kamer is vrijwel onzichtbaar weggewerkt achter houten wandpanelen – een subtiel detail dat verwijst naar de tijd waarin verrassingsarchitectuur deel uitmaakte van het tuindecor.
De oorspronkelijke eigenaar, Cornelis Backer, maakte daar gretig gebruik van. Hij stond erom bekend zijn gasten hier te ontvangen voor gesprekken, muziek en een goed glas wijn, maar had ook een speelse kant. Bezoekers die via de smalle trap en het piepkleine portaaltje de zaal betraden, merkten vaak niet dat de doorgang achter hen ongemerkt werd afgesloten. Het luik in de vloer werd dichtgeklapt en het trappetje aan het zicht onttrokken door een als kast vermomd paneel in de achterwand. Vervolgens opende Backer met gevoel voor theatrale timing de 'officiële' dubbele deuren, die leidden naar een loggia met uitzicht op het landschap. Als de gast even later de weg terug probeerde te vinden, bleek de trap spoorloos verdwenen. Wat eerst een doorgang was, leek nu slechts een kast. Hilariteit volgde steevast – een zorgvuldig geënsceneerde verdwijntruc die liet zien dat ook in de achttiende eeuw stijl en speelsheid uitstekend samen konden gaan.
TWEEDE VERDIEPING – Boetieksuite
Op de bovenste verdieping is een intieme slaapkamer ingericht in boetiekstijl, met ingebouwde kasten, een wastafel, een toilet en een fraai meubel waarin een tv-lift subtiel is weggewerkt. De ruimte ademt rust en comfort, met doordachte details en slimme indeling. Via een houten trapje is de entresol bereikbaar – een lichte, open ruimte onder de kap, ideaal als werkplek, atelier of leeshoek. Vanuit hier leidt een trap en deur naar het dakterras, waar het uitzicht zich in alle richtingen opent.
DAKTERRAS
Vanuit de entresol biedt een deur toegang tot het dakterras: een beschutte, maar ruimtelijk aanvoelende buitenruimte, hoog boven het omliggende park. Ooit reikte het uitzicht van de duinen bij Noordwijk tot de torens van Den Haag – tegenwoordig onttrekken de volgroeide boomtoppen in het zomerseizoen het landschap grotendeels aan het zicht. Op de jaarwisseling heeft men een spectaculair uitzicht over Den Haag, Zoetermeer, Leiden, Noordwijk en Katwijk. Wat blijft, is het gevoel van hoogte en afzondering. De fraai in zink herstelde koepelkap vormt het ambachtelijke middelpunt, met haar karakteristieke vormen en zachte glans. Een plek voor stilte, lucht en licht – waar geschiedenis tastbaar is tot in het kleinste detail.
TUIN EN TERREIN
De omliggende tuin beslaat circa 133 m² en is in klassieke stijl ingericht met meerdere zitplekken. Het parklandschap eromheen vormt een vanzelfsprekend decor, zonder dat daar onderhoud uit voortvloeit. Hoe heerlijk is dat?
BIJZONDERHEDEN:
1. Rijksmonument uit 1732
2. Volledig gerestaureerd en tot in detail onderhouden
3. Compact maar verrassend compleet woonprogramma
4. Drie volwaardige woonlagen, luxe badkamer, entresol en royaal dakterras
5. Voorzien van Fineo vacuumglas (2024) - isolerend monumentwaardig
6. Gelegen op eigen grond (geen erfpacht)
7. Ligging op een terp midden in rijksmonumentaal landschapspark
8. Intieme tuin van ca. 133 m2 , parkachtig uitzicht zonder onderhoudsplicht
9. Voldoende parkeergelegenheid nabij de woning
10. Ideaal als pied-a-terre, tweede woning of retraite
11. Uniek object voor liefhebbers van architectuur, geschiedenis en rust
WASSENAAR EN BEREIKBAARHEID
Wassenaar is een dorp met internationale allure, waar historie, natuur en comfort samenkomen. Landgoederen, lanen met oude bomen en zichtlijnen tot aan zee bepalen het beeld. Backershagen ligt aan de zuidzijde van Wassenaar, dichtbij Den Haag (10 minuten), Leiden (15 minuten), Rotterdam (30 minuten) en Amsterdam (45 minuten). Ook Schiphol is in circa 35 minuten bereikbaar. Het NS-station Mariahoeve ligt op fietsafstand, met rechtstreekse verbindingen naar de Randstad.
HISTORISCHE CONTEXT
De theekoepel ligt aan de Rust en Vreugdlaan, nabij de Rijksstraatweg (N44). Ooit reden hier postkoetsen, nu forenzen. Het verkeersgeluid is hoorbaar, vooral in de spits. Toch ademt de omgeving nog steeds geschiedenis. Monumentale lanen, oude buitenplaatsen en een koepel op een heuvel – dit is wonen in een verhaal van vroeger, met alle gemakken van nu.
ENTHOUSIAST GEWORDEN?
Dat kunnen wij ons goed voorstellen. Deze historische tuinkoepel is geen huis zoals alle anderen – het is een plek met een verhaal, een verleden én een knipoog. Waar Cornelis Backer ooit zijn gasten liet verdwalen achter een verborgen deur, wacht nu de kans om dat geheim zelf te ervaren.
Een exclusief object voor wie niet zoekt, maar herkent.