Studler van Surcklaan 17

VILLA “DE BOSCHKANT”
.
Villa ‘De Boschkant’ aan de Studler van Surcklaan 17 in Bergen behoort tot de vroege hoogtepunten van de Amsterdamse School. Deze rijksmonumentale villa werd in 1918 gebouwd als onderdeel van Park Meerwijk, een visionair plan waarin een select gezelschap architecten de ruimte kreeg om te experimenteren met expressieve vormen in een landschappelijke setting. Zeventien woningen, ontworpen door onder anderen Michel de Klerk, Piet Kramer, Margaret Staal-Kropholler en Cornelis J. Blaauw, markeren dit ensemble als een mijlpaal in de Nederlandse architectuurgeschiedenis. Blaauw ontwierp drie villa’s binnen het plan, waaronder deze.

‘De Boschkant’ valt op door zijn uitgesproken vormgeving en bijzondere plattegrond. De woning is opgebouwd rond een pijlvormig grondplan: een brede kop met woonvertrekken en een smaller staartdeel voor het dienstgedeelte en de slaapkamers. Deze opbouw zorgt voor een heldere, asymmetrische structuur met een natuurlijke spanning in de ruimtebeleving.

De architectuur is exemplarisch voor de Amsterdamse School: expressieve metselverbanden, gebogen gevelvlakken, ambachtelijke houtdetails, een gepotdekselde kapverdieping en een rieten tentdak. De detaillering is verfijnd en rijk. De okergele erkers, wigvormige balkons, verzwaarde steunberen, gezaagde gootklossen en geschulpte ornamenten maken het gevelbeeld levendig en karaktervol. Aan de noord- en zuidoostzijde zorgen horizontale roedeverdelingen en geprofileerde kozijnen voor extra ritme en lichtwerking.

Het interieur sluit naadloos aan bij de buitenkant. Glas-in-loodramen, balkenplafonds, originele tegelvloeren en houten traponderdelen zijn met zorg behouden of ambachtelijk hersteld. In 1991 is de villa door de huidige eigenaar grondig, maar respectvol gerestaureerd. De oorspronkelijke structuur bleef leidend, de detaillering werd aangevuld waar nodig, zonder concessies aan de stijl.

De villa beschikt over een woonoppervlak van circa 150 m² en staat op een ruim perceel van 1.220 m². In de tuin staat een charmant vrijstaand tuinhuis van circa 27 m², momenteel in gebruik als atelier en gastenverblijf. Een aangebouwde schuur completeert het ensemble.

‘De Boschkant’ is een woning die raakt aan het ideaal van wonen als cultuuruiting. Voor wie houdt van zorgvuldige architectuur, doordachte indeling en een plek met geschiedenis, biedt dit huis iets zeldzaams: karakter met betekenis.


DE TOUR
De entree van Villa ‘De Boschkant’ bevindt zich centraal aan de voorzijde. De grote okergele voordeur, met kleine raampjes in kleurrijk glas-in-lood aan weerszijden, het bescheiden afdakje en de groteske deurklopper geven het huis onmiddellijk cachet en aanzien.

Je komt binnen in een ruime vestibule, waar het kleurgebruik en het aanwezige glas-in-lood zorgen voor een levendig en warm welkom. De originele mozaïektegels in ruitpatroon springen direct in het oog: origineel en onweerstaanbaar mooi. Rechts ligt het toilet, links de meterkast. Rechtdoor leidt de route naar de keuken, links voert een centrale hal langs de woonvertrekken op de begane grond.

De woonkeuken vormt het hart van het huis. Zoals in die tijd gebruikelijk, werd de villa ontworpen met ruimte voor personeel. Aan de achterzijde bevond zich een afzonderlijke kamer voor de huishoudster, grenzend aan de keuken, boven de kelder gesitueerd en voorzien van een eigen toegang. Deze indeling weerspiegelt de woonlogica van het begin van de twintigste eeuw: helder, functioneel en hiërarchisch en ingericht om personeel te huisvesten. Anno nu is juist de keuken de plek waar het leven samenkomt. Het voormalige dienstgedeelte is bij de keuken getrokken, waardoor een royale leefruimte is ontstaan met zichtlijnen naar buiten en ruimte voor koken, eten en samenzijn.

Originele elementen zijn zorgvuldig behouden. De bedstede-nis met zitbank, hergebruikte wandtegels en houten details geven de ruimte karakter. De keuken zelf is eenvoudig doch voedzaam, met een nieuw granito werkblad, grote porseleinen spoelbakken en houten paneeldeuren – precies zoals het ooit bedoeld was, maar dan in een eigentijdse variant. De gasgestookte AGA maakt de nostalgie compleet. Onder de keuken bevindt zich een stahoge, droge kelder (2,29 m) van circa 6 m² – ideaal voor voorraad, wijn of inmaak.

Aan de keuken grenst de zitkamer annex eetkamer. De originele houten paneeldeur, uitgevoerd in geel, groen en lichtgroen en voorzien van Amsterdamse School-detaillering, is een kunstwerk op zich. Ook het scharnierwerk is met aandacht vormgegeven. Openslaande deuren geven toegang tot de diepe, groene tuin op het zuiden.

In het verlengde van deze ruimte ligt de royale woonkamer. Hier vind je de oorspronkelijke haardpartij en een prachtig balkenplafond met geschulpte randen, uitgevoerd in contrasterend zwart, oker en geel. Deze ritmiek en kleur geven het plafond een bijzonder karakter. Ook deze ruimte opent met dubbele deuren naar de tuin. Rechts van de haard biedt een deur toegang tot de centrale hal, met de trap naar boven en toegang tot de bergzolder.


VERDIEPING
De trap is een kunstwerk op zich. De sierlijke zwarte leuning met fraai gedetailleerde trappaal wordt ondersteund door weelderig en symmetrisch gevormde balusters. De trap heeft een bordes dat zorgt voor een elegante overgang naar de verdieping.

Op de eerste verdieping bevinden zich vier slaapkamers, elk voorzien van vaste inbouwkasten. De overloop ontsluit alle vertrekken. Aan de voorzijde ligt de badkamer van circa 5 m², voorzien van een ligbad, douche, wastafel en toilet. Daartegenover ligt een smalle slaapkamer of studeerkamer van circa 10 m² met toegang tot het karakteristieke wigvormige balkon.

Aan de achterzijde bevinden zich drie slaapkamers. De grootste – vrijwel vierkant van opzet – meet circa 18 m² en beschikt over twee balkons en een ingebouwde kastenwand, zoals die er in 1918 al was. Door een extra hoekraam valt hier royaal daglicht binnen. De tweede slaapkamer aan de tuinzijde is circa 7,5 m² groot en heeft een dubbele inbouwkast en zicht op de achtertuin. De derde slaapkamer meet circa 14 m² en is met twee ramen eveneens licht en ruim.


VLIERING
Via een vlizotrap is de vliering bereikbaar. Hier kijk je in de indrukwekkende, onbeschoten kapconstructie met daarboven het originele rieten dak.


BUITEN
Aan de woning is een functionele berging gebouwd, momenteel in gebruik als wasruimte met aansluitingen voor wasmachine en droger. Dankzij de ligging bij de overkapping aan de westzijde leent deze ruimte zich ook uitstekend als buitenkeuken of tuinkamer.

Achter op het perceel staat een charmant vrijstaand gastenverblijf met rieten kap van circa 27 m². Op de begane grond bevinden zich een zitruimte, een compact keukenblok en een aparte badkamer met douche en toilet. De begane grond is deels in oorspronkelijke staat, met zichtbare houten balken, onbehandelde houten delen en bordeauxrode kozijnen die de ruimte kleur geven.

Via een trap met een kwartslag kom je op de verdieping, waar zich twee sfeervolle slaapvertrekken bevinden, afgetimmerd met nostalgische schrootjes uit de jaren zeventig. De aangebouwde schuur biedt extra bergruimte en sluit in architectuur en materiaalgebruik perfect aan bij het hoofdgebouw.


BERGEN BEREIKBAARHEID EN VOORZIENINGEN
De ligging in kunstenaarsdorp Bergen is minstens zo bijzonder als de architectuur. Bergen staat al meer dan een eeuw bekend als inspirerende woonplaats voor kunstenaars, schrijvers en denkers. Het dorp biedt rust en natuur, maar ook een levendige culturele infrastructuur met galeries, musea (waaronder Museum Kranenburgh), muziek, literatuur en design. De sfeer is vrij, onafhankelijk en creatief—en dat voel je.

Hoewel Bergen voelt als een wereld op zichzelf, is het uitstekend bereikbaar. Per auto ligt het op ongeveer 10 minuten van Alkmaar, en via de N9 zijn steden als Amsterdam, Haarlem en Schiphol binnen 40 à 50 minuten bereikbaar. Station Alkmaar biedt directe treinverbindingen naar Amsterdam Centraal, Utrecht en Den Haag. Ook is er een goede busverbinding tussen Bergen en Alkmaar. Voorzieningen zoals basisscholen, middelbare scholen, sportclubs, horeca, winkels en natuur zijn ruim aanwezig in en om het dorp.


CORNELIS BLAAUW EN TIJDSCHRIFT WENDINGEN
Villa ‘De Boschkant’, ontworpen door Cornelis J. Blaauw, is een rijksmonument en uniek in zijn soort. Blaauw (1885–1947) was een Nederlandse architect en vertegenwoordiger van de Amsterdamse School. In Park Meerwijk in Bergen ontwierp hij drie villa’s, waaronder ‘De Boschkant’. Zijn werk kenmerkt zich door expressieve vormen, ambachtelijke detaillering en het gebruik van baksteen, hout en riet. Opvallend aan het ontwerp is de pijlvormige plattegrond: een brede kop met representatieve woonvertrekken, gecombineerd met een smaller staartdeel waarin het dienstgedeelte en de slaapvertrekken zijn ondergebracht. Deze opzet zorgt voor een heldere, asymmetrische structuur met richting en spanning.

Later werkte Blaauw onder meer voor de Rijksgebouwendienst, waar hij laboratoria ontwierp voor de Landbouwhogeschool in Wageningen. Ook was hij betrokken bij het ontwerp van het Minervaplein in Amsterdam en bij diverse raadhuizen. Daarnaast was hij docent, actief binnen Architectura et Amicitia en redactielid van het invloedrijke architectuurtijdschrift Wendingen, waarin Villa ‘De Boschkant’ kort na oplevering (augustus 1918) werd gepresenteerd als toonbeeld van de Amsterdamse School.


RIJKSMONUMENT
Dit object is met recht een rijksmonument, uniek in zijn soort. Vaak horen we: "Een rijksmonument, dan mag je toch niks?" Gelukkig is dat al lang niet meer het geval. Klein onderhoud dat het monument niet verandert – zoals schilderwerk in dezelfde kleur, zowel binnen als buiten – is altijd toegestaan. Grotere werkzaamheden, zoals wijzigingen aan de structuur, gevels of het dak, vereisen een vergunning. Het behoud van monumenten is een prioriteit voor de Rijksdienst, en bewoning is daarbij de beste vorm van instandhouding.


BOUWKUNDIG ONDERZOEK, VERDUURZAMINGSADVIES EN BOUWHISTORISCHE VERKENNING
Wij hebben een gedegen bouwkundige keuring laten uitvoeren. Hierbij is niet alleen een transparant en duidelijk beeld van de bouwkundige staat van het rijksmonument verkregen, maar zijn ook de eventuele herstelkosten opgenomen in een overzicht. De onderzoeken stellen wij graag beschikbaar.


VERDUURZAMING VAN G- NAAR C-label
Redres helpt graag bij het verduurzamen van monumenten en industrieel erfgoed. Vanwege hun hoge leeftijd zijn deze objecten op zichzelf – vanuit circulariteitsoogpunt – al duurzaam, maar in gebruik vaak nog niet. Op dat vlak is veel winst te behalen. Dat geldt ook voor dit rijksmonument: het energieverbruik kan aanzienlijk efficiënter worden ingericht.

Naast het reguliere energielabel is daarom ook een Verduurzamingslabel® vastgesteld. Dit maatwerkadvies laat zien hoe het pand – met behoud van de monumentale waarden – kan worden verduurzaamd. Het label bevat een concreet scenario om van het huidige energielabel G naar label C te gaan, inclusief de benodigde maatregelen en bijbehorende investering. Er is gekeken naar de meest effectieve en technisch haalbare ingrepen, zorgvuldig afgestemd op het karakter van het pand.

De verkoop of aankoop van een monument is hét moment om verduurzamingsmaatregelen in gang te zetten. Het Verduurzamingslabel® biedt daarbij een heldere leidraad voor een weloverwogen beslissing. Dit object biedt daarin volop mogelijkheden – de eerste stap is al gezet, en het advies stellen wij graag beschikbaar.

De voorgestelde maatregelen omvatten onder andere:
- vervanging van de (deels niet monumentale) beganegrondvloer door een geïsoleerde betonvloer met vloerverwarming;
- isolatie van de buitenwanden via de spouw (na aanvullend onderzoek);
- toepassing van voorzetbeglazing ten behoeve van de bestaande ramen;
- vervanging van de verwarmingsinstallatie door een hybride systeem.


FINANCIERING & SUBSIDIE VOOR RIJKSMONUMENTEN
Voor aankoop, restauratie en verduurzaming van dit rijksmonument zijn er aantrekkelijke mogelijkheden via het Nationaal Restauratiefonds en andere monumentenorganisaties:

Restauratiefondshypotheek: Laagrentende lening tot € 300.000 (1,5%) voor instandhoudingswerkzaamheden zoals herstel van dak, gevel, fundering, kozijnen, glas-in-lood en stucwerk.

Verduurzamingslening: Tot € 100.000 extra financiering (1,5%) voor maatregelen zoals isolatie van vloer, gevel en dak, HR++ restauratieglas, zonnepanelen en hybride warmtepomp – mits passend binnen de monumentale context.

Woonhuisregeling (subsidie): Particuliere eigenaren kunnen 38% subsidie krijgen op restauratiekosten tot € 70.000. Van toepassing op technisch noodzakelijk onderhoud, zoals herstel van dak, gevel, kozijnen, vloeren en monumentale onderdelen. Voor hogere bedragen is aanvullende aanvraag vooraf mogelijk.

Deze regelingen maken het behoud én toekomstbestendig maken van erfgoed financieel haalbaar.

Meer weten?
Bezoek www.monumenten.nl of www.restauratiefonds.nl voor actuele voorwaarden en mogelijkheden.


KORTOM
Villa ‘De Boschkant’ is geen doorsnee woning, maar een leefomgeving met karakter, geschiedenis en gelaagdheid. Wie hier woont, kiest bewust voor een plek waar architectuur, erfgoed en artistieke vrijheid samenkomen. Dit is een huis voor wie schoonheid, vorm en inhoud belangrijk vindt. Een plek waar niet de norm, maar het uitzonderlijke de standaard is.

Tegelijkertijd is het een warm familiehuis. Een plek om te leven, te groeien, te koesteren en herinneringen te maken. De opzet is tijdloos en toch klassiek, met ruimtes die geborgenheid bieden en uitnodigen tot samenzijn. Voor liefhebbers die waarde hechten aan ambacht, sfeer en een huis met een ziel. ‘De Boschkant’ is gebouwd met visie, bewaard met zorg en klaar voor een volgende generatie die kwaliteit herkent.