GEMAAL MAREN - KESSEL
Onder de rook van ’s-Hertogenbosch ligt langs de Maas vlakbij Oss het gehuchtje Gewande. Hier komen een groot aantal waterlopen bij elkaar die de laaggelegen polders uitwateren op de Maas. Achter de dijken bevindt zich een prachtig perceel, een unieke plek van circa 2 hectare, één brok natuur, vol sfeer en prachtige vergezichten. Er stond oorspronkelijk een stoomgemaal, maar anno nu is het een vervallen ruïne. Het gemaal staat verhoogd op een terp en is lokaal bekend als ”Gemaal Gewande”. Gewande valt onder de gemeente Maren-Kessel, wat weer onder Lith valt en sinds enige tijd is dit alles nu de gemeente Oss.
Voor deze locatie is door LAB32 Architecten een ontwerp gemaakt om op de bestaande terp naast het gemaal een bijzondere villa te bouwen. Het vigerende bestemmingsplan is hiervoor aangepast en goedgekeurd. Er is nog geen omgevingsvergunning voor de daadwerkelijke bouw aangevraagd. Primair uitgangspunt is dat de gemeente Oss graag ziet dat het gemaal herbouwd wordt en men biedt ruimte om een zeer royale villa naast het gemaal te bouwen van circa 2.500 m3 (gemeten vanaf bovenkant terp).
BESTEMMINGSPLAN
Onlangs is het bestemmingsplan Buitengebied Oss vastgesteld, waarin dit plan ook is opgenomen. Binnen het perceel LIT00 F 598 is een woonbestemming gelegen. Binnen het daarvoor aangegeven bouwvlak mag een woning (inclusief aan- en uitbouwen en aangebouwde bijgebouwen) worden opgericht met een maximale inhoudsmaat van 2.500 m³. De woning dient specifiek op de bestaande terp gebouwd te worden. De goot- en bouwhoogte mogen maximaal 5,7 m1 en 9,2 m1 bedragen. Buiten het aangegeven bouwvlak mogen geen bijgebouwen worden opgericht, ook niet vergunningsvrij.
Het huidige ontwerp door LAB32 Architecten voorziet in een object van circa 5.000 m³. Dit wijkt af van het vigerende bestemmingsplan maar valt binnen de eisen die gesteld wordt aan nieuwbouw omdat de inhoud van de nieuwbouw wordt berekend vanaf bovenkant van de terp (peil = 0) en 2.500 ?m³ van het ontwerp in de terp is voorzien.
Bij het bouwen van de woning moet rekening gehouden worden met het herstel van cultuurhistorische waarden door herbouw van het oude gemaalgebouw met toepassing van enkele oude elementen (zoals opgenomen in “motivering herbouw details gemaal Gewande” in het bestemmingsplan). Het gemaal, de ruïne, mag niet zomaar gesloopt worden. De sloop mag gestart worden zodra de omgevingsvergunning voor de bouw verleend is. Daarnaast dient het perceel te worden ingericht zoals in het inrichtingsplan is opgenomen.
GESCHIEDENIS
Gewande ligt aan de Maas, maar tevens komen hier een groot aantal waterlopen bij elkaar die de laaggelegen polders uitwateren op de Maas. Dit zijn de Hertogswetering, de Rode Wetering, de Hoefgraaf en de Nieuwe Vliet. De polders zijn in eerste instantie aangelegd in de middeleeuwen door monniken. In de zestiende eeuw werd op deze locatie de Roode Sluis een windwatermolen gebouwd. Windmolens waren de geëigende instrumenten in die tijd om te bemalen. Ze brachten echter enkele nadelen met zich mee. Bij te weinig wind kon niet gedraaid worden. Te veel wind echter maakte dit ook onmogelijk. Te snel draaien kon leiden tot brand en als het scheprad te snel door het water draaide nam het te weinig water mee.
In 1836 brandde de molen af. Pas dertig jaar later werd er een nieuw gemaal gebouwd en in 1864 was de eerste “stoomwatermolen” pas in bedrijf was. Het was het eerste gemaal op stoom langs de Maas. Echt succesvol is het gemaal nooit geweest. Reeds in 1869 zal een tweede rad naast het bestaande toegevoegd worden omdat de capaciteit te gering blijkt. En reeds in 1883 wordt door de firma Grasso uit Den Bosch een nieuwe ketel geplaatst en de stoommachine geheel gereviseerd. Het opstoken en bedienen van dit stoomgemaal schijnt altijd te arbeidsintensief te zijn geweest. Het stoomgemaal, later voorzien van een Deutz-dieselmotor, bleef bijna driekwart eeuw in functie. In 1933-1934 werd het gemaal "Caners" in bedrijf genomen ter vervanging van het oude gemaal. De machinerieën zijn later uit het gebouw gehaald. In de jaren vijftig wordt de uitbouw waar het schoepenrad in stond afgebroken om de Roode Wetering meer ruimte te geven en daarmee verloor dit stoere gebouw, dat ooit het stoomtuig herbergde, zijn functie en zette het verval in.
In 1970 bouwt men de machinistenwoning vast aan het gemaalgebouw. De grote boog (gemaakt om de ketel te kunnen plaatsen) wordt voorzien van een glazen pui en het pand zal tot voor enkele jaren geleden bewoond worden. Na enige tijd van leegstand is de machinistenwoning door vandalen in brand gestoken.
De huidige eigenaar kocht het perceel met het idee om een voedselbos te realiseren en maakte plannen voor een droomvilla. Vanwege nieuwe ontwikkelingen is -met pijn in het hart - besloten het project te verkopen.
CONCREET
Voor deze bijzondere locatie gelden de volgende uitgangspunten:
* Deze unieke locatie heeft momenteel slechts 1 (één) woonbestemming.
* Er is een plan gemaakt om een uiterst luxueuze villa te realiseren.
* Hiervoor is nog geen omgevingsvergunning afgegeven maar is wel positief beoordeeld door de gemeente.
* Koper dient zelf - na aankoop - voor eigen rekening en risico een omgevingsvergunning voor dit plan aan te vragen.
* Een ander plan kan natuurlijk ook. Koper dient dan voor eigen rekening en risico zelf een plan te ontwikkelen.
* Meerdere woonbestemmingen zijn niet uitgesloten maar wordt niet te koop aangebodenen is derhalve geen ontbindende voorwaarde.
* Verkoper is niet bereid om een wijziging van het bestemmingsplan of het verkrijgen van een omgevingsvergunning als ontbindende voorwaarde op te nemen.
INTERESSE?
Mocht u interesse hebben in een unieke locatie om uw droomhuis te realiseren? In Maren- Kessel kan het. Indien u meer wil weten over de mogelijkheden en restricties van het bestemmingsplan, kunt u het beste contact opnemen met de gemeente Oss.